شروع کسب و کار در سن بالا

دیر شکوفا، به کسی می گویند که توانایی ها و استعدادهایش تا سنی بیش از سن معمول شکوفایی دیگران به چشم نمی آید. معنی اصلی آن به بلوغ و رشد جسمی و ذهنی در دوران کودکی و نوجوانی بر میگردد. اما در موضوع کسب و کار، به فرد بزرگسالی گفته می شود که در اوایل جوانی، ثمره ی مشخصی در کسب و کارش ندارد، به چشم دیگران نمی آید و دیده نمی شود، گاهی حتی سابقه کاری خاصی نیز ندارد. ولی ناگهان در سنی بسیار بالاتر از هم رده هایش، کسب و کاری را شروع می کند، با سرعتی بسیار بالا پیش می رود، موفقیتی چشمگیر پیدا میکند و از تمام آنهایی که سالها زودتر از او شروع کرده بودند جلو می زند.

ویژگی های اصلی روانشناختی افراد دیرشکوفا، عبارتند از: کنجکاوی، تاب آوری بالا، خلاقیت، بلوغ و پختگی، اصالت و مصمم بودن

اینکه به چه دلیل برخی افراد، زندگی کاری خود را دیرتر از هم رده های خود شروع می کنند، دلایل مختلفی دارد که کم هوشی یا کم توانی جزو آنها نیست. دلایلی که معمولا در بین مراجعانم مشاهده کرده ام عبارتند از:

1. افرادی که انرژی سالهای جوانی خود را بدلیل کسب مقام و وجهه اجتماعی در کارهای پیش پا افتاده ی سازمانهای بزرگ و معتبرگذاشتند، تا به مرور، ترفیع و ارتقا پیدا کنند اما به جایی که مورد نظرشان بود نرسیدند، مایوس شدند و حس می کنند به بازی گرفته شده اند. نیاز به هیجان بیشتری از کار معمولی روزانه و کسالت آور سازمانی، بدون رشد و پیشرفت دارند و حال تمایل دارند ایده ای که سالها در ذهن خود می پروراندند را عملی سازند.
2. خانم هایی که در جوانی و سن یافتن شغل رقابتی، مادر شدند و هدف خود را به رشد و تربیت فرزندشان اختصاص دادند. اما هنگامی که فرزندشان از آب و گل درآمد و زمان کارکردن فرارسید، متوجه می شوند محدوده سن استخدامی را ندارند، ارتباطات دوستی دانشگاهی را از دست داده اند و از مهارتهای مورد نیاز روز صنعت، دور افتاده اند.
3. افرادی که در جوانی و سن معمول شروع اشتغال، با بحران سلامتی جسم یا روان درگیر شده اند، نهیتا صرفا برای سرگرم شدن و تامین خرج و مخارج اولیه زندگی، به شغل و کاری مشغول گشتند که مسیر زندگی اشان را از مسیر آرزوهایشان جدا کرده است.
4. افرادی که تمام جوانی را به مشاهده و آزمون و خطا گذراندند، کل نگر هستند، جذب ایده ها می شوند و عدم علاقه به کار تخصصی و ابدی در یک حوزه متمرکز، آنها را از اشتغال دور کرده است.
5. همچنین افرادی که برای کارهای معمول "زیاده از حد خوب هستند" . گروه جالبی که از هوش و تحصیلات بالا (معمولا سطح دکترا) برخوردارند، پژوهشگرند، اطلاعات و مهارت بسیار زیادی دارند، به دلیل تمرکز فراوان بر روی تحصیل و پژوهش، از بازار کار و هم سن و سالهایشان عقب افتاده اند. اما بعد از فراغت از تحصیلات، نه شغل مناسبی برای ذهن عظیمشان وجود دارد، نه آنها علاقه ای برای مشاغل معمول دارند.

بهرحال دلیل شروع نکردن زندگی کاری در جوانی زیاد است اما مسئله ی مشترکی که بعنوان مشاور کسب و کاردر میان این افراد می بینم، تعللیست که بعد از گذر از این چالش ها، به بهانه "دیگر برای کار کردن دیر است"، "دیگر، شروع کسب و کار از ما گذشته" در آنها به وجود آمده است. و این قسمت دردناک ماجراست. اذهانی زیبا، توانمند، خاص و منحصر به فرد اما مایوس و محتاط.

معمولا یکی دو جلسه اول مشاوره هایم با این دوستان، به برگرداندن اعتماد به نفس، ایجاد پذیرش، شرح واقعیت دنیای افراد دیرشکوفا، شرایط ایده آل حال حاضر و مشخص کردن نقاط قوت منحصربه فردشان، اختصاص می یابد. که در ادامه به آنها اشاره می کنم. اگر از دوستان دیرشکوفا هستید با من همراه باشید:

تحربیات هیجانی این دوستان به دو دسته کلی تقسیم می شود. 1- قبل از اینکه قانع شوند که هرگز دیر نیست و می توانند کسب و کار مورد نظر خود را شروع کنند، 2- بعد ازینکه تصمیم گرفتند سفر جدید کاری خود را شروع کنند.

در قسمت اول، احساسات یاس، حسرت، حسادت، پشیمانی و خشم دیده می شود.  کاش فلان تصمیم را نمی گرفتم، کاش فلان کار را می کردم، خوش به حال دوستانم که فلان کار را کردند (یا نکردند)، تقصیر فلانی بود که نتوانستم تقصیر زمانه بود که نشد، نمی توانم او یا آنها یا خودم را ببخشم، شکست خورده ام، دیگر دیر است، فرصت ها را از دست داده ام و...

غافل از اینکه تقصیر هیچکس و هیچ چیز نیست، نه تنها دیر نشده، بلکه الان بهترین زمان ممکن برای شروع و موفق شدن است. جالب است بدانید مطالعاتی نشان داده است که افرادی که در سن جوانی و بعد از گذراندن تحصیلات آکادمیک، بلافاصله مشغول به کار شده اند، مشاغلی با وجهه اجتماعی بالا و درآمد بالاتر از کسانی که چندین سال دیرتر وارد بازار کار شده اند (دیر شکوفا)، کسب کرده اند. اما بعد از چند سال، بررسی دوباره نشان داد که افرادی که دیرتر شروع کردند (افراد دیرشکوفا)، از کار خود رضایت بیشتری دارند، خوشحالترند، درآمدشان بالاتر و باثبات تر شده است. همچنین افراد گروه اول، چندین بار کار خود را عوض کرده بودند ولی گروه دیرشکوفا، به کار مورد علاقه خود چسبیده بودند.

• افراد دیر شکوفا، دیر شروع می کنند اما تصمیم های بهتری می گیرند که منجر به رشد سریعتر می شود. بدلیل مشاهدات فراوانی که در سالهای قبل داشتند، نوآوری در کارشان بالاتر است و محصول یا خدماتشان، منحصر به فرد محسوب می شود. چرا که سالها، بصورت نامحسوس، سرگرم بررسی جامعه بودند. اطرافیانم، آدمهایی که میبینم، چه چیزی می خواهند؟ چه چیزی کم دارند؟ چه چیزی هست ولی ناقص است؟ اگر چه بود بهتر بود؟ چه ارزش و معنی خاصی می توان ایجاد کرد؟ چه کاری از دستم بر می آید؟ ثمره ی این نوع تفکر، ایجاد کسب و کاریست که معنایی عمیقتر از بده بستان اولیه، دلالی و پولسازی می دهد. معنای ارزش آفرینی می گیرد. بهمین دلیل، این افراد را در دسته افراد خلاق با تفکر آزمایشگر (تجربه گرا) به حساب می آورند. دو تفکر مفهومی و آزمایشی را در نظر بگیرید. افرادی که به شکل مفهومی فکر می کنند، از قبل، برای فکر، پروژه، و کار خود برنامه می ریزند و طبق نقشه ای که یاد گرفته اند به حرکت ادامه می دهند. به آنها گفته شده برای رفتن از نقطه الف به جیم، اول از الف به ب برو سپس از ب به ج. آنها می دانند چه می خواهند و چگونه باید آن را انجام دهند. اما افرادی که به شکل قیاسی (یا آزمایشی، یا آزمون و خطایی) فکر می کنند، از چیزی که وجود ندارد، چیزی جدید می سازند! آنها نمی دانند و نمی خواهند بدانند کجا می روند و همین ابهام است که ترغیب و هدایتشان می کند. هدف، بودن در فرایند است. نه رسیدن به آن و انتها، برایشان اهمیتی ندارد. این افراد معمولا طبق استانداردها زندگی نمی کنند و بسیار دیرتر از گروهی که به شکل مفهومی فکر می کنند، خود را نشان می دهند یا درواقع به شکوفایی می رسند.

• آزمون و خطاهایی که در زندگی داشتند، شکست هایی که خوردند و مسیرهایی که شناخته اند، همگی باعث افزایش تاب آوری اشان گشته است. دیگر به راحتی از صحنه خارج نمی شوند. استوار شدند. شاید در نظر اول متحجر و لجوج به نظر برسند، اما با کمی شناخت میتوان فهمید، این تحجر ناشی از اطمینان بسیار بالاییست که به خودشان و خواسته شان پیدا کرده اند. آنها مصمم می شوند و دیگر، چیزی نمی تواند متوقفشان کند.

• سن بالاتر در افراد دیر شکوفا، پختگی و بلوغ بیشتری ایجاد می نماید که درک این افراد را از آدمها بالاتر از جوانان می برد. همدلی با مخاطب بیشتر می شود. ارتباطات عمیقتری شکل میگیرد. مسائل واقعی جای دنیای خیالی جوانی را می گیرند. ریسک های کسب و کار، حساب شده تر می شود. خود شناسی بالاتر می رود. افراد دیرشکوفا می دانند دقیقا به دنبال چه چیزی از کسب و کارشان هستند. می دانند چه چیزهایی آنها را به وجد می آورد و چه خط قرمزهایی دارند.

اما تجربه هیجانی مرحله بعد از تصمیم به شروع کسب و کار در افراد دیرشکوفا، اضطراب است. زندگی برای افرادی که طرز فکر کارآفرینی دارند، افرادی که می خواهند در اطرافیان، جامعه کوچکشان، جامعه بزرگ، یا در کل دنیا تغییر ایجاد کنند و اثرگذار باشند، به طرز بی رحمانه ای کوتاه است... ایده های زیاد و وقت محدود. این مسئله، کارآفرین ها و رویاپردازها را مضطرب می کند چراکه می دانند نمیتوانند به تمام خواسته ها و آرزوهای بزرگشان در کوتاه زمان برسند و دائما مجبور می شوند ما بین ارزش ها و علائقشان اولویت بندی کنند. روی بعضی از ایده هایشان خط بطلان بکشند و بقیه را به تعویق بندازند تا بتوانند قدمی کوچک بردارند. این اضطراب برای کارآفرینان نوآور جوان نیز اجتناب ناپذیر است، چه رسد به افرادی که در سن بالاتر، کار رویایی خود را شروع می کنند.

دوستان دیرشکوفا، در این مرحله باید بدانند که این احساس ، طبیعیست و می تواند انگیزه ای برای پیشرفت و رشدشان گردد. همانطور که اشاره شد، این افراد، دیر شروع می کنند ولی با سرعتی بالاتر از همرده های خود پیشرفت می کنند.

اما در هرحال می بایستی ، تایم لاین یا جدول زمانی ذهنی خود را بازسازی کنند. نگرششان به موفقیت را دوباره تنظیم کنند و بهیچ عنوان خود را با کسی مقایسه نکنند. تعریف موفقیت، برای هرکس متمایز از دیگریست. باید به توانایی هایشان باورمند بمانند و با تلاش و تمرکز، به موانع غلبه کنند. به منبع ذوق درونی اشان متصل بمانند و موفقیت های کوچکشان را نیز جشن بگیرند.

سن، معیار مناسبی برای بررسی موفقیت و شکست نیست. تنها معیار موفقیت، میزان شعله وری آتش درون است. اگر هنوز شراره ی کوچکی در درونت وجود داشته باشد، می تواند به موفقیت بزرگ تبدیل گردد. 

زمان درست، اکنون است...

بهترین زمان، اکنون است...

امیدوارم در هر سنی هستید، بتوانید کسب و کار مورد نظر خود را راه اندازی کنید و رضایت شغلی را تجربه نمایید. تعیین وقت مشاوره غیرحضوری کسب و کار کوچک با شادا

(مطالب واحد فرهنگی شاداکوشا، تحت نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد، از حمایت حقوق مولفین برخوردار است. استفاده از این مطالب، با ذکر نام و نویسنده، و درج لینک سایت (بصورت فالو)، مجاز می باشد. درغیر اینصورت غیرقانونیست و پیگیری می شود.)